JAKOB GUÐMUNDSSON BORGARNESI
HUGMYNDIN AÐ RÖFTUM OG STOFNUN ÞEIRRA
Í gegnum áratugina hafa verið til villingar sem hafa nýtt sér mótorhjól sem ferðamáta hér í Borgarfirði. Ég segi villingar því ósjálfrátt tengir fólk þennan ferðamáta við villt líf og frelsi. Og vissulega er það rétt, frelsið er til staðar en kannski ber orðið minna á villta lífinu. Mótorhjólaeign Borgfirðinga hefur verið misjöfn í gegnum árin eins og gengur og var á tímabili varla nokkurt mótorhjól fyrir utan skellinöðrur á ferð. Á fyrstu áratugum mótorhjóla á Íslandi voru þau jafnvel nýtt sem farartæki heimilisins, atvinnutæki eða jafnvel eina farartækið sem fólk hafði efni á að eiga. En allir fundu þessa frelsistilfinningu sem fylgir því að ferðast um á mótorhjóli. Eftir að efnahagur fólks batnaði og hjólamennska varð að sporti hefur hjólum fjölgað mjög, allskonar tegundir hjóla eru til í landinu og í notkun. Og sem betur fer hafa framsýnir menn haldið til haga gömlu hjólunum og gert mörg þeirra upp. Söguna má sjá nokkuð glöggt í Mótorhjólasafninu á Akureyri og er heimsókn þangað áhugaverð og skemmtileg jafnvel fyrir þá sem ekki hafa nokkurn áhuga á hjólum.
Þá komum við að kjarna málsins. Áhugi á mótorhjólum varð til þess að stofnfundur Rafta, Bifhjólafjelags Borgarfjarðar var haldinn haustið 2001 á Shellstöðinni í Borgarnesi. Stofnfélagar voru 32 og má segja að sá fjöldi hafi komið á óvart. Margar hugmyndir flugu
um nafngift á klúbbinn og voru ýmsar misgáfulegar hugmyndir teknar til umræðu en án niðurstöðu. Einn stofnfélaganna var eitthvað seinn fyrir og var þá skotið á hann að seinn væri hann til fundar helvítis rafturinn og þá gall í einum; við getum heitið Raftar!
Og þar með var það ákveðið, hversu gáfulegt sem það var svo. Síðar til betri skilgreiningar var svo Bifhjólafjelag Borgarfjarðar skeytt við. Og til þess að halda í einhver sérkenni var ákveðið að hafa gamla stafsetningu á fjelaginu, sennilega hefur verið einhver kaupfjelagsandi enn í fólki. Merki var svo hannað af félagsmanni og þar var einnig haldið í gamla tíma bæði í letri og mynd, víkingahjálmur og skjöldur með Hafnarfjallið og mótorhjól í forgrunni. Fyrsti formaður var kosinn Guðjón Bachman. MÓTUN KLÚBBSINS
Fyrst í stað var allt frekar óformlegt og við félagar ekki alveg klár á hvernig þessi félagsskapur ætti að virka. Snemma var það þó ákveðið að reyna að hafa þetta fjölskylduvænan félagsskap, sem þótti nú ekki mjög töff hjá öðrum klúbbum og fengum við á okkur mörg skotin en í dag hafa margir þeirra tileinkað sér stefnu okkar. Hjólaferðir voru einnig ekki með neinu ákveðnu formi. Einn fór að kvöldi út að keyra og kíkti til næsta vinar síns og plataði hann með. Fóru þeir svo til næsta og fengu hann með og svona hélt þetta áfram koll af kolli. Endaði þetta með að 10 – 15 hjól keyrðu inn götuna hjá þeim síðasta með tilheyrandi hávaða til að fá hann með og svo var kannski keyrt í klukkutíma eða svo því allt kvöldið hafði farið í að smala liðinu af stað! Þá var farið í að hafa ákveðna staði þar sem safnast var saman á ákveðnum tímum og farið eitthvað út í buskann. Þá varð mun meiri tími til og einnig meira næði fyrir nágrannann sem var svo óheppinn að búa við hliðina á mótorhjólamanninum. Þegar komin var þokkaleg regla á hjólaferðirnar var farið í að koma reglu á fundartíma og starfsemi klúbbsins. Fundartími var settur tvisvar í mánuði, þ.e. annar fundurinn sem hittingur og hinn til að ræða málefni er sneru að félagsstarfinu. Í fyrstu var fundarstaður á Shellstöðinni þar sem klúbburinn var stofnaður og var okkur ávallt vel tekið þar, sumir viðskiptavinir gáfu okkur þó auga þar sem leðurklætt liðið þótti vera vafasamt í útliti. Öll vorum við sakleysið uppmálað, þreyttir þrælar atvinnulífsins sem fundum afþreyingu og afslöppun í að keyra mótorhjól. Fljótlega var þó farið að hugsa sér til fundarstaðar sem við gætum notið meira næðis og fengum við inni í gömlu kartöflugeymslunum þar sem félagsstarf unglinga var til staðar. Fengum við þar tvö kvöld úthlutuð fyrir okkur í mánuði. Þar var afskaplega gott að vera en sá ókostur að þegar árin liðu safnaðist á okkur ýmislegt dót sem þurfti að geyma og einnig langaði okkur að hafa rými alfarið fyrir okkur. Varð svo úr að leigður var kjallari í Brákarey, hjá björgunarsveitinni Brák. Ágætur staður sem félagsfólk gerði í stand með mikilli vinnu en skemmtilegri og vorum við þar í góðu yfirlæti í tæp sex ár eða þar til við misstum húsnæðið. Lítið var um leiguhúsnæði á viðráðanlegu verði að hafa og því verulegur húsnæðisvandi á höndum. Fyrir rest og eftir þó nokkra eftirgangssemi fengum við leigt frá Borgarbyggð gott rými í gamla sláturhúsinu sem við erum að gera í stand þessa dagana sem breytir miklu fyrir klúbbinn því nú verður loks hægt að taka hjól inn til geymslu eða til aðhlynningar. 
Samskipti við aðra klúbba urðu mjög fljótt mikil og góð. Á þessum fyrstu árum okkar 2001 og fram undir 2006-7 spruttu upp klúbbar um allt land og Raftar voru og eru duglegir við að sækja viðburði hjá öðrum klúbbum og mynduðust fljótt tengsl á milli. Bifhjólasamtökin Sniglar voru þeirra stærstir og litu á sig sem aðalklúbbinn í landinu og voru ekki hrifnir af öllum þessum litlu klúbbum sem spruttu upp. Svo lítið hrifnir að forsvarsmenn litlu klúbbanna voru kallaðir á fund þar sem reynt var að setja þá undir Snigla þannig að þeir yrðu samtök mótorhjólafólks á Íslandi. Vakti þetta ekki hrifningu annarra og varð ekkert úr þessu. Litlu síðar var stofnað LÍM, Landssamband Íslenskra Mótorhjólaklúbba, og eru formenn klúbba sem sitja fundina. Sniglar eru hinn besti klúbbur og vinnur vel í forvörnum og lagamálum mótorhjólafólks og er það vel.
FÉLAGSSTARFIÐ
Eins og áður sagði var fljótlega ákveðið að Raftar yrðu eins fjölskylduvænir og mótorhjólaklúbbur getur orðið. Strax á fyrsta starfsári var haldin fjölskylduútilega og var farið yfir eina helgi með börn og buru upp að Kleppjárnsreykjum og tjaldað. Frekar fámennt var á þessari fyrstu útilegu en hún heppnaðist vel og gaf tóninn fyrir framhaldið, farið var í leiki og ýmislegt gert sér til skemmtunar. Árið eftir var farið vestur á Snæfellsnes og tjaldað í fjörunni hjá Görðum. Þar þróaðist viðburðurinn áfram og fleiri mættu. Árin eftir var fjölskylduútilegan haldin á hinum og þessum stöðum í héraði og utan þess og oftar en ekki voru leigð félagsheimili og var að minnsta kosti ein sameiginleg máltíð yfir helgina. Dagskráin var áfram með svipuðu sniði með leikjum þar sem allir fengu verðlaun. Nokkrir félagar höfðu líka með sér lítil mótorhjól fyrir börnin og var þeim kennt að keyra þau og fengu svo að aka í halarófu í hringi á grasinu. Mörg höfðu aldrei snert á svona tækjum en náðu furðufljótt tökum á þeim og skemmtu sér konunglega. Þessar útilegur þjöppuðu Röftum saman og mynduðu tengsl hjá krökkum sem annars höfðu ekkert saman að sælda. Eftir því sem árin liðu breyttist hópurinn, eldri krakkar duttu út en nýir komu í staðinn sem svo mæta aftur með sín eigin börn og hringrásin heldur áfram. Aðrir klúbbar hafa horft til okkar öfundaraugum yfir þessum útilegum okkar, þær hafa gert starfinu gott og höldum við áfram með þennan viðburð svo lengi sem Raftar verða
við lýði. 
Og þá er komið að annarri ákvörðun sem var tekin snemma á ferlinum eða það að halda mótorhjólasýningu í Borgarnesi. Við vorum uppfull af krafti og bjartsýni og fannst það tilvalið að skella upp einni svona sýningu, það væri nú ekki mikið mál. Í bjartsýni okkar var undirbúningstíminn aðeins 3-4 vikur en við náðum að fá Íþróttamiðstöðina hjá Borgarbyggð undir viðburðinn og nokkur hjólaumboð komu að sunnan og kynntu sínar vörur á þessari fyrstu sýningu okkar. Við fylltum svo upp í salinn með okkar eigin hjólum ásamt öðrum gestkomandi. Og ekki varð sýningin utandyra minni þegar planið fylltist af hjólum sem komu að mestu að sunnan. Mikill er samtakamáttur hjólafólks! Við hreinlega ljómuðum af ánægju og monti. Fyrsta mótorhjólasýning í Borgarfirði orðin að raunveruleika og klúbburinn ekki orðinn eins árs! Mikil vinna er á félögum við uppsetningu og frágang og þarna kom í ljós samstaða Rafta, hópurinn gekk í verkin og gaf allt sitt í verkefnið. Bjartsýni ríkti í okkar herbúðum og uppfull af stolti ákváðum við að haldin skyldi svona sýning árlega og það höfum við staðið við utan eins árs þegar ekkert húsnæði var til að hýsa sýninguna í Borgarnesi. Sýningarnar voru fyrstu árin í sal Íþróttamiðstöðvarinnar en svo færðum við okkur í sal Menntaskóla Borgarfjarðar og þar vorum við í þrjú ár er við tókum upp samstarf við Fornbílafjelag Borgarfjarðar og verður fjórtánda sýning okkar haldin með þeim í húsnæði Fornbílafjelagsins nú í maí 2016. Uppbygging sýninganna hefur verið með svipuðu sniði í gegnum árin. Fengin hafa verið ýmis umboð er tengjast sportinu með beinum eða óbeinum hætti til að kynna vörur sínar, seldar auglýsingar á plaköt sem dreift er sem víðast, vöfflusala er talin ómissandi. Eftir að samstarf var tekið upp við Fornbílafjelagið jókst fjölbreytnin enn frekar þar sem bílar á ýmsum aldri bættust við. Ýmislegt hefur verið gert til að brjóta upp sýningarnar, snjallir hjólamenn komu sem sýndu listir sínar á mótorcross hjólum bæði á plani og í fjörunni við Menntaskólann. Þá voru nokkrir ofurhugar sem sýndu hvernig á að keyra á afturdekkinu einu saman á Borgarbrautinni (þar sem alls öryggis var gætt), þrautabraut þar sem lögregluhjól kepptu við venjuleg hjól og svo mætti áfram telja.
Umtalað hefur verið hve heppin við höfum verið með veður og yfirleitt hefur sólin skinið á okkur á þessum sýningardögum í byrjun maí og sjaldan snjóað. Aðsókn hjólafólks hefur haldist góð og er það fyrir löngu orðinn fastur liður hjá hjólafólki að koma uppeftir til okkar og erum við afskaplega þakklát fyrir það. Og svo ber að nefna að alltaf hefur verið frítt fyrir alla á sýningar okkar, var það ákveðið á fyrstu sýningu og hefur haldist síðan. Ástæðan er sú að við viljum kynna starfsemi okkar og heim hjólafólks fyrir sem flestum og gefa af okkur til samfélagsins. Til þess að geta framkvæmt þetta höfum við notið stuðnings fyrirtækja í héraði og víðar, vonumst við til að geta haldið þessum viðburði áfram um ókomin ár en mikil vinna liggur að baki hverrar sýningar. Og af því okkur finnst svo gaman að hafa eitthvað að gera tökum við þátt í viðburðum hjá öðrum klúbbum líka.
Raftar hafa verið nokkuð duglegir að mæta á Landsmót Bifhjólafólks sem Sniglar hafa haldið í fjöldamörg ár. Með tilkomu allra þessara nýju klúbba fengu þeir þá snilldar hugmynd að fá klúbbana til að taka þátt í hinum ýmsu verkefnum á mótinu. Landsmót Snigla hefur verið sveipað bæði dýrðarljóma og mikilli dulúð. Þau eru haldin fyrstu helgi í júlí og eru skemmtanir þrjú kvöld, já á þessari helgi verður fimmtudagur og föstudagur að helgidögum líka, og einnig er dagskrá yfir laugardaginn.
Raftar tóku að sér í nokkur ár til dæmis að sjá um leikina á þessum mótum og þar er ekki verið að taka hlutina neinum vettlingatökum og keppt er í furðulegustu keppnisgreinum svo sem Snigli þar sem keppt er í að keyra sem hægast á braut án þess að setja niður fót ( merkilegt að keppa í svoleiðis), kappáti, kappdrykkju og kapphlaupi í þessari röð og svo mætti lengi telja. Og svo má ekki gleyma súpunni sem er magnaður seiður með engri innihaldslýsingu sem elduð er í 1000 lítra Grýlupotti yfir opnum eldi. Sama manneskjan hefur séð um þetta í mörg ár og er þetta með bestu súpum sem hægt er að fá.
Einnig höfum við séð um að grilla ofan í liðið og svo árið 2011 tókum við að okkur að halda mótið fyrir Snigla og sáu þá aðrir klúbbar um leiki og grill. Skipuð var nefnd til að skipuleggja mótið og dreifa vinnu á félagana. Fengnar voru m.a. hljómsveitirnar Gildran og Sóldögg/Vinir vors og blóma til að spila á tónleikum á föstudags- og laugardagskvöldi og var brjálað fjör bæði kvöldin. Hefðbundin dagskrá, eða þannig, var yfir helgina og aðsókn góð. Við vorum frekar ánægð með okkur eftir þetta en gífurleg vinna liggur að baki svona móti. Var þetta enn til að efla tengsl okkar við aðra hjólaklúbba og gaman að hitta fólk aftur í hjólaferðum okkar.
Ferðalög hafa verið stór þáttur í starfi Rafta og skipulagðar eru nokkrar ferðir á ári. Sumar hverjar verða að föstum viðburðum eins og að hjóla á Ljósanótt í Keflavík þar sem við leigðum undir okkur heilt gistihús í nokkur ár til að geta tekið þátt í gleðinni. Virkilega gaman þar, þó ferðaveðrið væri oftast hvasst og blautt. Þá förum við á 1. maí keyrslu Snigla í Reykjavík sem telst eiginlega vera opnun á hjólasumrinu. Þar ferðast nokkur hundruð hjól saman um götur borgarinnar og er það tilkomumikið að fylgjast með þessu og hvað þá að vera í miðjum hópnum. Einnig hafa félagar farið hringinn um landið í misstórum hópum og alveg niður í einstaklingshóp. Sá skemmtilegi siður hefur verið meðalhjólafólks í mörg ár að veifa eins og að gömlum sveitasið þegar hjól mætast á þjóðveginum sem myndar svolitla samkennd meðal okkar. En við veifum ekki fólki á vespum!
Við erum dugleg að heimsækja aðra klúbba og henta bæjarhátíðir vel til þess. Samstarf okkar við nágranna okkar Skugga á Akranesi er með miklum ágætum og svo eru Griðungar fyrir westan sem gott er að heimsækja en báðir þessir klúbbar hafa færri meðlimi en Raftar. Félögum Rafta hefur fjölgað smátt og smátt og mikill kippur var í aðsókn á góðu árunum en svo þrengdum við aðeins umsóknarferlið til að geta betur stýrt þróun hópsins. Við höfum verið ákaflega heppin með umsækjendur og félaga og valist hefur inn fólk sem er gott í umgengni og viljugt til verka. Flestir eru búsettir í Borgarfirði en svo eigum við útlaga í norðri, suðri og westri sem eru ótrúlega duglegir að taka þátt í starfinu. Félagatalið er komið upp í 122 en auðvitað eru margir hættir eða lítið starfandi eins og gengur. Milli 60 og 70 greiða árgjaldið og um 40 af þeim eru virkir félagar sem verður að teljast helvíti gott á íslenskan mælikvarða. Formenn klúbbsins hafa verið þrír hingað til, áðurnefndur Guðjón, þá Kristberg Jónsson og núverandi formaður er Halla Magnúsdóttir.
Félagið heldur úti heimasíðu og slóðin á hana er www.raftar.is. Við Raftar erum stolt af starfi okkar og klúbbnum sem við erum búin að vera að byggja upp, auðvitað koma hæðir og lægðir í starfsemina en það er eðlilegt í frjálsum félagsskap. Við teljum okkur skila okkar vigt á vogarskálar samfélagsins þar sem við tökum þátt í hinum ýmsu viðburðum í héraðinu og bjóðum svo íbúum frítt á sýningar okkar. Við teljum einnig að tilvera okkar sé góð fyrir fjölbreytileika samfélagsins sem skilar sér í ánægðari íbúum. Þó það sé stundum hávaði í okkur.
Febrúar 2016
Með hjólakveðju
Raftur#12
JAKOB GUÐMUNDSSON
BORGARNESI
úr Borgfirðingabók 2016
